Gastronomi ve Mutfak Sanatları Arasındaki Fark Nedir?
Gastronomi ve mutfak sanatları her ne kadar aynı sektöre ait kavramlar olsa da ilgilendikleri alanlar bakımından birbirlerinden farklılaşırlar. Gastronomi, genellikle yemek ile yemek kültürü arasındaki ilişkiyi merkeze alır ve merkezinde besinin kendisi vardır. Beslenme sürecine dahil olan aşamaları inceleyen gastronomi bu süreçlerin gelişmesi konusunda da etkili olur. Gastronomi ve mutfak sanatları üniversitelerde genelde birleşik bir bölüm olarak okunur, bunun yanında çalışma alanları hem ortak hem de birbirinden ayrı olabilir. Mutfak sanatlarında yiyeceklerin hazırlanma sürecinden pişirme sürecine hatta sunumuna dair süreçler ele alınır. Mutfak sanatları yemeklerin biraz daha estetik kısmına odaklanır, sunumların hazırlanması, yiyeceklerin birbirleriyle olan uyumu gibi noktalara odaklanır. Yaratıcı ve yeni tarifler denemek için mutfak sanatları oldukça önemli bir noktada bulunur.
Gastronomi ve mutfak sanatlarının her ikisi de mutfak alanında uzmanlaşan kişilerin hakkında bilgi sahibi olduğu alanlardır. Genellikle aşçılık belgesi ve sertifikalara sahip olan kişiler her iki alanla ilgili de kendisini geliştirmiş olur. Eğitim programları genellikle mutfağı her yönüyle tanıtmayı hedefler ama hem gastronomi hem de mutfak sanatları için ayrı ayrı eğitim veren kişi ve kurumlar bulmak da kimi zaman mümkün olur.
Türkiye’de aşçılık eğitimleri, gastronomi ve mutfak sanatları eğitimleri farklı adlarla verilebilir. İsimleri ne kadar değişken olursa olsun eğitimlerin birçok ortak noktası bulunur. Gastronomi malzemelere, yiyeceklerin kültürlerine odaklanırken mutfak sanatları yemeğin hazırlanma ve sunum süreçleriyle daha fazla ilgilenir. Temelde her biri mutfak kültürü temelinde şekillenir ve mutfağın farklı noktalarını temele alır. Bununla beraber birçok ortak noktaya da sahip oldukları için birçok noktada da birbirlerine benzerler.
Gastronomi ve Mutfak Sanatları Tanımları
Gastronomi ve mutfak sanatları her ne kadar aynı alanın çevresinde şekillenmiş olsa da mutfakla ilgili farklı noktalara odaklanır ve o alanlarda uzmanlaşır.
“Gastronomi nedir?” sorusu, gastronominin tarihine göz atılarak öğrenilebilir. Gastronomi ilk kez 1801 senesinde Fransız bir yazar olan Joseph Berchoux tarafından kullanılan bir tabir olmuştur. Gastro kelimesi Yunanca’da mide anlamına gelir. Nomy kelimesi ise kural, kanun gibi anlamlarla karşılanır. Gastronomi ise besinlerin hijyenlerinin sağlanarak lezzetli bir hale getirilerek şık bir sunumla hazırlanması sürecini geneliyle ifade eder. Gastronomi, yemeğin kültürel zenginliğini ortaya koymayı hedefler. Yemeklerin hikayesini yemeğin hazırlanma sürecine dahil eder ve yemeğin bir kültür varlığı olduğu konusu üzerinde çalışır.
“Mutfak sanatı nedir?” sorusu, yiyeceklerin hazır hale getirilmesi, pişirilmesi, tabaklanması ve sunulması şeklinde sıralanan tüm süreçleri kapsayan bir terimdir. Mutfak sanatlarında ustalaşmak güncel pişirme tekniklerinin öğrenilmesine de etki eder. Bu sayede güncel trendlerin takip edilmesi mutfak sanatları sayesinde mümkün olabilir. Mutfak alanında her zaman yenilik ve güncellik vardır. Mutfak sanatlarında kesme ve doğrama gibi işlemler önemli bir yere sahip olur. Kesme biçimleri mutfak sanatlarının temel öğretilerindendir. Yemeklerin şık bir şekilde hazırlanması da yine mutfak sanatlarının alanlarındandır.
Gastronomi ve mutfak sanatları farklı noktalara odaklansalar da her ikisi de yemekler ve mutfakla ilgilidir. Mutfakla ilgili her alan mutfağın çeşitli noktalarında uzmanlaşır bunun yanında mutfak kültürünün gelişimine de katkı barındırır. Hazırlık ve pişirme aşamaları yemeklerin yeni tatlarla birleşmesine, sunum aşamaları yiyeceklerin şık bir şekilde misafirlere ulaştırılmasına katkı barındırır. Mutfakta yemeklerin hazırlanma süreçleri oldukça karışık olabilir. Bu durumların önüne geçilmesi için de mutfak eğitimleri çeşitlendirilir ve mutfak personelleri farklı alanlarda uzmanlaşabilir. Yiyeceklerin tedarik edilmesinden misafirlere sunulması aşamasına kadar birçok işlem mutfak personelleri tarafından üstlenilir ve ekip çalışmasıyla tüm süreçler tamamlanır.
Gastronomi ve Mutfak Sanatları Arasındaki Temel Farklar
Gastronomi tanımı, yemeklerin tarihiyle, kültürel bağlarıyla ilgilenir. Gastronomi disiplini yemeklerin kökenleri ile ilgili bilgi edinir ve yemeğin kültürünü derinlemesine inceler. Yemeklerin ve toplumun birbiri üzerindeki etkilerini gözlemler ve farklı kültürlere ait yemek alışkanlıkları üzerinde denemeler yapar. Mutfak sanatlarıyla benzer olarak gastronomi de yemeklerin görsel sunumları ile ilişkilidir.
Mutfak sanatı tanımı gereği yiyeceklerin hazırlık, pişirme ve sunum süreçlerine odaklanır. Mutfak sanarları teknik beceriler ve yaratıcı hazırlık süreçlerini içerir. Şeflerin malzemeleri kullanma şekilleri, lezzetlerin birbirleri ile uyumları, estetik sunumların tümü mutfak sanatlarının ilgilendiği alanlar içinde bulunur. Mutfak sanatları gastronomiyle benzer olarak yiyeceklerin kökenleri ile de ilgilenir.
Temelde Gastronomi ve Mutfak Sanatları arasında çok fazla belirgin farklar bulunmaz. Eğitim kurumları her iki alanı ayrı ayrı kullansa da bazı bölümler ise Gastronomi ve Mutfak Sanatları şeklinde isimlendirilir. Yine de bu iki alanı birbirinden ayıran bazı özellikler mevcuttur. Gastronomi yemeğin malzemelerine ve kültürüne, yani yemeğin mutfağına odaklanırken mutfak sanatları yemeklerin fiziksel özelliklerine yoğunlaşır. Yemeklerin hazırlıktan sunumuna kadar olabilecek en şık şekilde ayarlanması ve yemeklerin misafirlere uygun bir şekilde sunulmasına yardımcı olur.
Gastronomi ve mutfak sanatları üniversite bölümleri lisans ve ön lisans seviyesinde eğitimler verebilir. Bu iki alan bir arada olabileceği gibi ayrı disiplinler olarak da eğitim kurumlarında eğitim verebilir. Öğrenciler hem lisans hem de ön lisans bölümlerinde bu alanları tercih ederek mutfak alanında eğitim alabilir. Sonrasında da staj ve sonraki süreçlerde eğitimlerini geliştirebilir. Eğitim sonrasında gastronomi ve mutfak sanatları alanında deneyim geliştirmek için çeşitli iş tecrübeleri de büyük önem taşır.
